De bewoners wachten al 20 jaar op versmalling
In 2003 is de Noordelijke Randweg geopend. Het uitgangspunt was dat de Van Alkemadelaan zou worden versmald (zie RIS307454 Bijlage 1 LINK).
In 2005 heeft het college schriftelijk vragen van D66 beantwoord. Deze vragen waren gesteld naar aanleiding van een petitie van Van Alkemadelaan Veilig (VAV) in verband met snelheidsoverschrijdingen en zorgen over de luchtkwaliteit. LINK
Omdat versmalling al die jaren uitbleef heeft VAV in 2020 een herstart gemaakt. De stand van zaken is nu dat een in mei 2021 door de wethouder mobiliteit toegezegd onderzoek naar de veiligheid en leefbaarheid van de Van Alkemadelaan nog steeds niet is openbaargemaakt. Verder heeft het college op 13 juli 2021 schriftelijke vragen van Marieke van Doorn (D66) beantwoord (LINK), alsmede op 7 september 2023 schriftelijke vervolgvragen van Peter Mekers (D66), Maarten De Vuyst (GroenLinks) en Caroline Peeck (VVD) (LINK). Het college erkent dat de Van Alkemadelaan niet het bij een wijkontsluitingsweg passende wegprofiel heeft. Of de Van Alkemadelaan als zodanig ingericht kan worden zou afhangen van de effecten op het verkeersnetwerk en daarmee van de uitkomsten van een uit te voeren netwerkstrategie. Zie voor een reactie van VAV op de beantwoording van deze vragen. https://www.vanalkemadelaanveilig.nl/2023/10/08/reactie-vav-op-de-beantwoording-van-de-schriftelijke-vragen-over-de-van-alkemadelaan/
In februari 2024 is een mijlpaal behaald. Na de zomer van 2024 komt er een pilot versmalling op de Van Alkemadelaan, heeft de wethouder medegedeeld. Het is de bedoeling dat daar in het derde kwartaal mee wordt begonnen. Dat is de uitkomst van het lang verwachte debat over de Van Alkemadelaan in de commissie leefomgeving van de raad. Dit debat vond plaats op 29 februari 2024.
Marten Bosch, Odilia Corneth en Paul Treanor hebben ingesproken en steunbetuigingen ingebracht van scholen (Maerlant Lyceum, OBS Benoordenhout, basisschool Paschalis, Wolters en het Haags Montessori Lyceum), van sportclubs (hockeyvereniging HDM en de Haagse Rugby Club), van de Wijkvereniging en van de bewoners van de Benoordenhoutseweg. Er is goed naar ons en naar de steunbetuigingen geluisterd. Onze breed gedeelde zorgen over de veiligheid, zeker voor overstekende kinderen, werden zeer serieus genomen.
De volgende toezegging is aan de raad gedaan: De raad ontvangt vóór de zomer 2024 het ontwerp van de pilot over de versmalling van de laan waarin ook de oversteekbaarheid wordt meegenomen en de relatie tot het Willem Witsenplein.
Op 11 juli 2024 heeft de wethouder de raadsleden van de commissie leefomgeving laten weten dat het toegezegde plan van aanpak voor de pilot versmalling Van Alkemadelaan niet gereed is. De pilot, die na de zomer 2024 van start zou gaan, komt er dit jaar ook niet meer (RIS319515).
Op 11 oktober 2024 hebben wij een gesprek met de wethouder en een aantal ambtenaren over de pilot gehad. In dit gesprek werd ons geen enkel concreet perspectief geboden op uitvoering van de pilot.
In de tussentijd is in verband met werkzaamheden in oktober 2024 gedurende drie weken het aantal rijstroken op het drukste deel van de Van Alkemadelaan teruggebracht van twee naar één per rijbaan. De eerste dagen verliepen chaotisch, mede doordat er geen dan wel slechte communicatie was over de tijdelijke versmalling. Er was geen bebording en wijkbewoners en overige gebruikers waren niet of nauwelijks geïnformeerd. Daarnaast waren er naar onze mening onhandige keuzes bij de afsluiting gemaakt. Na het nemen van een aantal andere additionele maatregelen vond het verkeer zijn weg, zelfs in de suboptimale omstandigheid van werkzaamheden.
Van opstoppingen op de Van Alkemadelaan of elders in de stad door deze afsluiting was geen sprake. Wijkbewoners hebben hetzelfde gezien bij een eerdere versmalling in 2019. Een versmalling leidt ertoe dat er minder hard wordt gereden, er veilig overgestoken kan worden en er aanzienlijk minder geluidsoverlast is. Voor de tweede maal is gebleken dat een versmalling mogelijk is zonder noemenswaardige problemen voor het verkeer en tot een aanzienlijke verbetering van de veiligheid en leefbaarheid leidt.
Wij hebben gezien dat de gemeente in de periode voorafgaand, tijdens en na de werkzaamheden diverse metingen heeft verricht. Op basis hiervan gaan wij ervan uit dat er ruim voldoende data beschikbaar zijn. Wij roepen de wethouder dan ook op om zo spoedig mogelijk de herinrichting van de Van Alkemadelaan in gang te zetten en over te gaan tot het weren van doorgaand zwaar verkeer dat geen bestemming heeft in de wijk.
Op 30 januari 2025 heeft er een debat plaatsgevonden in de Commissie Leefomgeving van de raad over de voortgang van de pilot versmalling Van Alkemadelaan. Dit debat was aangevraagd door Peter Mekers van D66 naar aanleiding van het eerdere uitstel van de pilot door wethouder Kapteijns. Via een link in dit bericht op onze site kan het debat teruggekeken worden.
Van Alkemadelaan Veilig heeft weer ingesproken. Wij hebben erop gewezen dat uit cijfers blijkt dat in 2024 het aantal ongevallen op de laan met kwetsbare verkeersdeelnemers en met tenminste een gewonde maar liefst is verdrievoudigd ten opzichte van 2023. Ook hebben wij benadrukt dat tijdens de tijdelijke versmalling in november 2024 in verband met werkzaamheden ter hoogte van de Wassenaarseweg er na drie dagen al geen verkeersproblemen meer waren. De versmalling leidde tot een grote verbetering wat betreft veiligheid en leefbaarheid. Wij hebben gevraagd zo snel mogelijk de pilot uit te voeren of beter: een permanente oplossing.
De wethouder heeft tijdens het debat gezegd dat wat hem betreft een pilot nodig blijft voordat eventueel tot herinrichting kan worden overgegaan. Hij heeft de raad toegezegd binnen twee weken een brief te sturen over de voortgang.
Eveneens op 30 januari 2025 hebben wij overleg gehad met de gemeente over de pilot. Daar hebben wij te horen gekregen dat de gemeente voornemens is met de pilot te beginnen in Q2 van 2026. De NAVO-top in juni dit jaar en de afsluiting van de Hubertustunnel daarna staan voor de gemeente een eerdere uitvoering in de weg. Wij hebben aandacht gevraagd voor meerdere oversteekplaatsen over de hele laan en voor snelheid belemmerende maatregelen. Men is voornemens de pilot zeker een jaar te laten duren. Wij hebben gevraagd om in de tussentijd in ieder geval maatregelen te treffen tegen het vele vrachtverkeer.
Conclusie
De bewoners wachten al 20 jaar op een versmalling. Het aantal ongevallen neemt toe en er zijn ernstige problemen met de leefbaarheid. De raad heeft al in 2011 vastgesteld dat de Van Alkemadelaan wordt heringericht. Door het vorige college is een voorwaarde aan de herinrichting verbonden die niet uit de vastgestelde stukken blijkt. Deze voorwaarde staat haaks staat op de functie van een wijkontsluitingsweg, die geen bestemming heeft voor doorgaand verkeer en ook op de strategie Mobiliteitstransitie alsmede het versmallen en vergroenen. Het huidige college bouwt verder op dit versmallen en vergroenen en de mobiliteitstransitie. Helaas is de Van Alkemadelaan nog steeds niet als prioriteit in het Coalitieakkoord opgenomen. Na al deze jaren moet de Van Alkemadelaan nu snel aangepakt worden. Herinrichting zou gecombineerd kunnen worden met het vervangen van de riolering, die vermoedelijk van vóór de jaren 70 dateert. In 2019 is aan de binnenzijde van deze riolering een laag aangebracht. De afvoercapaciteit in onvoldoende en bewoners kampen met ondergelopen kelders. Een snelle aanpak van de verkeerssituatie op de Van Alkemadelaan is dringend noodzakelijk om kwetsbare verkeersdeelnemers te beschermen, die in toenemende mate slachtoffer worden van de huidige situatie.
Eerder in de raad vastgestelde stukken over de Van Alkemadelaan
Dit hiervoor genoemde voorbehoud van het (vorige) college is in de door de raad vastgestelde stukken niet terug te lezen.
De Van Alkemadelaan heeft de bestemming van een wijkontsluitingsweg. Volgens de Haagse Nota Mobiliteit 2011 wordt de Van Alkemadelaan ingericht als stadslaan, met korte oversteeklengten. LINK
In de Kadernota Straten, Wegen en Lanen 2015 wordt benoemd dat wijkontsluitingswegen een wegprofiel hebben van 2×1 rijkstrook. Wijkontsluitingswegen hebben geen bestemming voor doorgaand autoverkeer. LINK
De Van Alkemadelaan is opgenomen in het Uitvoeringsprogramma 2020-2024 van de kadernota Straten, Wegen en Lanen. LINK
In de Strategie mobiliteitstransitie Den Haag 2022-2040 (RIS310664 LINK) wordt bij de inrichting van de openbare ruimte prioriteit gegeven aan voetgangers en fietsers. Een rol spelen zorgen over het toenemend aantal ongevallen en het belang van het behoud van een leefbare en bereikbare stad.
Volgens de uitgevoerde Verkenning versmallen en vergroenen is het versmallen en vergroenen van de Van Alkemadelaan niet alleen van belang voor de verkeersveiligheid maar levert dit ook grote winst op voor de Stedelijke Groene Hoofdstructuur, waarvan de Van Alkemadelaan deel uitmaakt. De bestaande bomen op de Van Alkemadelaan hebben onvoldoende ruimte en takelen hard af. Zie: RIS307454, Bijlage 1 LINK
In RIS307454 Afdoening motie ‘Onderzoek uitbreiding areaal Stedelijke Groene Hoofdstructuur’ LINK
van 15 maart 2022 staat vermeld: Het versmallen en vergroenen van wegen sluit nauw aan op opgaven in het mobiliteitsbeleid en de mobiliteitstransitie. Door versmalling van overgedimensioneerde wegen kan het wegbeeld beter aansluiten op de functie van een bepaalde weg. Een goed voorbeeld hiervan zijn wijkontsluitingswegen die nu in een aantal gevallen een profiel van 2×2 rijstroken hebben (opm. VAV: de Van Alkemadelaan). In de Haagse Nota Mobiliteit en de nota Straten Wegen Lanen is voor wijkontsluitingswegen een profiel van 2×1 rijstroken het vastgestelde uitgangspunt. Het versmallen van te brede wegen draagt bij aan de verkeersveiligheid en een leesbaar wegbeeld. Een smaller wegprofiel maakt de weggebruiker duidelijk dat hoge snelheden niet passend zijn. Versmalling van wegen verbetert ook de oversteekbaarheid voor voetgangers en fietsers, het geeft daarmee concreet invulling aan de uitgangspunten voor “omgekeerd ontwerpen” in de strategie mobiliteitstransitie (RIS310664).
Het Coalitieakkoord 2023-2026
In dit Coalitieakkoord (LINK) staat opgenomen:
De zogenaamde Stedelijke Groene Hoofdstructuur is van levensbelang voor dieren. Met het aanwijzen hiervan verplichten we ons om deze duurzaam in stand te houden en waar mogelijk te versterken. We pakken de ecologische knelpunten aan (…) en breiden deze structuur uit. Hiervoor gebruiken we de Verkenning versmallen en vergroenen en de Stikstofaanpak. (p. 33)
We zoeken naar een balans tussen de verschillende manieren van vervoer en hanteren hierbij het ‘STOMP-principe’ uit de Mobiliteitstransitie. Bij het ontwerpen van verkeerssituaties kijken we eerst naar een veilige situatie voor de voetganger (Stappen), dan naar de fietser (Trappen), vervolgens naar Openbaar vervoer, dan naar deelmobiliteit (Mobility as a Service) en ten slotte de Privéauto. (p. 41)
We zoeken naar een balans tussen de verschillende manieren van vervoer en hanteren hierbij het ‘STOMP-principe’ uit de Mobiliteitstransitie. Bij het ontwerpen van verkeerssituaties kijken we eerst naar een veilige situatie voor de voetganger (Stappen), dan naar de fietser (Trappen), vervolgens naar Openbaar vervoWe ontwikkelen een netwerkstrategie voor al het verkeer. We geven daarbij drie opdrachten mee: We willen geen doorgaand verkeer in woon¬wijken. Een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur wordt de norm in woonwijken. In de netwerkstrategie specificeren we op welke Haagse wijkontsluitingswegen we de nieuwe landelijke categorie ‘gebiedsontsluitingsweg 30 kilometer per uur’ toepassen. De netwerk¬strategie geeft ook aan op welke wegen 50 kilometer per uur mag worden gereden, om doorstroming te bevorderen en sluiproutes te voorkomen. (p. 42)